PANDUAN KESERAGAMAN PELAYANAN HKBP
PATUJOLO SIAN NA MANALIN
Mauliate ma di Tuhanta, ala nunga singkop be Buku Panduan Keseragaman Pelayanan di HKBP, dung jolo mamolus Rapot Pandita taon 2023 jala diputushon di Sinode Godang HKBP na pa-67-hon taon 2024. I ma na sinalin muse _(ditulis kembali)_ marhite buku saktu elektronik on, dalan mangaradoti poda ni hurianta asa unang marlaok.
Nisalin do buku na metmet on, songon “Buku saku elektronik“ so pola mangorui manang manambai, isina ro di redaksina pe. Tujuanna, asa anggiat ummura jahaon jala paratarataon ni angka partohonan di hurianta, ro di ruas ni huria pe tahe, alai lumobi ma angka partohonan pandita.
Isi ni Panduan Keseragaman i diuhal do i marojahan sian liturgi dohot dokumen teologi ni hurianta, disagi gabe 13 ponggol jala 60 bindu (butir). Diparar Debata ma i laho pauliulihon angka na badia (ruas) di ganup panghobasion di huriaNa.
Medan, 18 Juli 2025
Nisurat ulang ni:
Pdt Banner Siburian, MTh
Ketua Komisi Teologi HKBP 2024-2028
Songon on ma nisalin muse Buku Panduan Keseragaman Pelayanan HKBP, i ma na tarsurat di toru on:
I. PARMINGGUON
- Ramotan ni paragenda ma sude na mardomu tu paragendaon (“mempersiapkan seluruh yang terkait dengan liturgi”). Diboto sude ende, logu dohot irama ni ende i. Molo adong sipagogo soara (“pengeras suara”) ingkon jolo paresoonna ma sude na mardomu tusi, asa unang magogohu manang manangethu, unang gabe partuktuhan tu sipareon ni angka na umbegesa.
- Saboiboina ingkon rap borhat sian bilut parhobasan manang inganan na ditontuhon ma sude parhobas ni huria di parmingguon i, dipaborhat tangiang, niuluhon ni sahalak sian parhalado. Boi do jolo dijahahon pangarimpunan ni tingting.
- Jongjong ma paragenda i di bagasan dirina sandiri dohot soarana sandiri, unang ma dipasumansuman soarana tu soara ni na asing, manang dipaasingasing. Jala sijaha na tarsurat ma, unang pola ditambatambai asing sian angka na tarsurat di bagasan Agenda i. Hatiha patik dohot epistel, dohonon ni pandita ma: “Tangihon hamu…“, molo na so partohonan pandita dohononna ma: “Tatangihon ma“.
- Molo ingkon marsorinsorin manjaha turpuk epistel, unang pola dipabahir ayat na parpudi i ingkon rap manjaha, siala dos do sude hinaarga ni turpuk sian bonana sahat tu ayat na parpudi, hot ma sahat ro di ayat na parpudi i marsorinsorin.
- Molo digorahon ende dohot koor, dumenggan ma didok: “Marende ma hita“. Dung i molo manggorahon koor, dumenggan ma didok: “Marende ma koor adui…“, unang pola lobi sian i. Ndang sai sarupahonon paragenda dohot “master of ceremony”.
- Denggan do molo digorahon ganup laho marende, markoor, dohot laho jongjong, songon patik, epistel, manghatindanghon haporseaon, ro di na papungu dohot manangianghon pelean, ai ganup do angka i marlapatan di bagasan liturgi ni HKBP. Alai molo pe naung mardalan sude parmingguon i ‘secara otomatis’, denggan ma di angka partingkian na tontu dipatorang ruhut dohot lapatan ni ganup liturgi ni parmingguon i.
- Taringot tu angka ruas na tarlambat bongot tu parmingguon, sijamothonon ni parhalado ma asa unang bongot angka ruas na tarlambat saleleng votum, patik, panopotion ni dosa, epistel, tu bagasan parmingguon i, dumenggan ma tingki ende nasida bongot.
- Di Agenda HKBP naung dipaimbaru (2021) ndang disurathon disi tangiang na hohom hatiha manopoti dosa. Domu tusi, hombar tu haputusan ni Rapot Pandita Hatopan 2023 ndang sipamasaon be partingkian na hohom di tingki panopotion ni dosa dohot bagabaga.
- Di Agenda HKBP naung dipaimbaru (2021) ndang adong disi tangiang pangondianon dungkon tingting. Ala ni i, parjamita ma dungkon sidung jamita godang na manguluhon tangiang pangondianon.
- Di Agenda HKBP naung dipaimbaru (2021) hapeahan ni koor i ma dungkon manghatindanghon haporseaon, andorang so tingting dohot dungkon tingting. Dumenggan ma disi hapeahan ni angka koor, alai diaturhon saboiboina unang ma pola lobi sian 3 (tolu) koor di bagasan 1 (sada) parmingguon. Asing ma molo parmingguon na khusus, isarana pesta huria.
- Molo partohonan pandita do na marjamita, “Dame ni Debata na sumurung…“ i sidohonon laho mamuhai jamita, siala nunga bongot huria i tu paragendaon na paduahon, asa dame ni Debata na sumurung i ma na mamuhai paragendaon na paduahon i. Jala laos udut ma tu bagasan turpuk i, unang be diholangi i marhite rumang ni angka tabe, patandahon diri, dohot na asing, asa dungkon dame na sumurung i manigor hata ni Debata ma na parjolo bongot suan tu bagasan roha ni sude angka na umbegesa, unang diri ni parjamita i. Molo ingkon patandahon diri parjamita i dumenggan ma dungkon sahat turpuk i dohot deba sian jamita i tu huria i.
- Debata do na manghatai marhite jamita i. Ibana do na sumangkapi manopot huriaNa marhite hataNa, Ibana do na mamillit naposoNa na mamboan Barita na Uli na polin i tu huriaNa. Domu tusi, (1) molo adong na marjamita dihatahon ma hatana songon hata ni Debata, (2) singkop ma holan parjamita i sandiri ma na manjahahon turpuk evangelium i, unang pola dipajahahon tu ruas i manang dibahen marsorinsorin.
- Hombar tu Haputusan ni Rapot Pandita Hatopan HKBP (2023) uju pasahat pasupasu na sian Tuhanta, ndang sidohonon ni malim na manguluhon minggu i sahat tu hata “Amen“, dung dipasahat pasupasu i. Huria do na langsung mangalusi marhite na mangendehon “Amen“.
- Laho manutup tangiang ni parhobas di bilut parhobasan, diuluhon sahalak sian parhalado i (di deba huria diuluhon parjamita), singkop ma tangiang i laho mangujungi angka ulaon i. Jala hombar tu ringkotna, unang be pola diulahi sahat tu hasesaan ni dosa dohot angka na hombar tusi, ala nunga singkop saluhutna i tupa di bagasan parmingguon naung taulahon
II. PANDIDION NA BADIA TU DAKDANAK
- Molo naeng tardidi sahalak dakdanak jumolo ma dipatupa parguruan na ummotikna sahali tu natoras ni na naeng tardidi i. Saboiboina 2 (dua) manang 3 (tolu) ari andorang so hamamasa ni pandidion i.
- Diparade parhalado ma aek sipangkeon laho mangulahon pandidion i di langgatan. Jala saboiboina diurupi sintua ma maniop inganan ni aek di langgatan uju masa pandidion i.
- Di sabola siamun ni ina ni dakdanak i ma parjongjong ni amana, jala ingkon haduansa do tangan ni amana i dohot maniop simanjujung ni dakdanak i, sian na dididihon sahat tu na dipasupasu pandita i dakdanak i.
- Ndang tarjalo huria molo sisolhotna do mamboan dakdanak tardidi molo mangolu dope amana dohot inana, jala ndang hona RPP. Alai molo hona RPP do amana dohot inana, dakdanak i ma mamboan dirina tu pandidion na magodang (Juklak RPP HKBP).
- Tarpatupa do pandidion tu ianakhon na sopot so marama so marina ala ni hamatean, binoan ni sisolhotna (Juklak RPP HKBP).
- Tarpatupa do pandidion tu ianakhon ni na bali sian huria holan amana manang holan inana, binoan ni amana manang inana na so dohot bali i (Juklak RPP HKBP).
- Molo ruas ni HKBP na ro sian luat na asing do natoras na laho padidihon dakdanak i, ingkon boanon nasida surat hatorangan sian huria haborhatannasida na paboahon laho tardidi dakdanak i.
III. UJU MASA PANDIDION NA BADIA NA HINIPU
Boi do patupaon pandidion na badia tu dakdanak na tongon di bagasan parsahiton na koras, darurat manang sekarat, songon on ma hatoranganna:
- Saboiboina na patupahon i ma sintuana, lapatanna sintua lingkunganna, na tangkas mananda haruason ni natoras ni dakdanak na laho tardidi on.
- Molo ndang tarpatupa sintua lingkunganna, dipasahat ma tu sintua na dumonok.
- Alai molo ndang tarpatupa ni sintua boi do dipasahat tu ruas ni huria na mangantusi lapatan ni pandidion.
- Alai molo so tarpatupa be marhite sintuana, sintua na dumonok, manang ruas ni huria, ipe asa boi didihonon ni natorasna sandiri. Laho manjamothon asa polin masa pandidion i unang manghorhon partuktuhan tu natorasna.
Holan ulaon mandidihon do sipatupaon, ndang sahat tu na pasahat pasupasu. Di tingkina dung hipas dakdanak i boanon ni natorasna ma ibana tu gareja, disi ma pasahaton ni pandita pasupasu. Holan goarna i nama sidohonon ni pandita i dung i pasupasu, ala ndang masa pandidion mangulahi di hurianta. Molo laos marujung do ngolu ni dakdanak i, hobasan ni HKBP ma hombar tu Agenda ni HKBP.
Alai dung di partingkian sinuaeng, olo do laos pandita na mangulahon pandidion i, rajuman ma naung singkop pandidion i, holan boaboa marhite tingting nama sipasahaton ni huria di parmingguon na dumonok.
Molo so tardidi sahalak dakdanak naung marujung ngolu, ndang sipatupaon Agenda Pananomon ni HKBP, alai tama do hobasan ni huria rumang ni pangapulion dalan manogunogu dohot manangianghon keluarga.
IV. PANDIDION NA MAGODANG
- Tu halak naung marguru manang na rade rohana laho mangguruhon hata ni Debata, jala na mangoloihon Jesus Kristus gabe Sipalua di ibana, jala na so hea dope ibana dididihon manang di huria dia pe tu bagasan Goar ni Debata Ama, Anak dohot Tondi Porbadia. Alai molo nunga hea ibana dididihon tu bagasan Goar ni Debata Ama, Anak dohot Tondi Porbadia, sian huria dia pe harorona na so jadi didihonon be ibana mangulahi.
- Agenda Pandidion tu na Magodang i ma sipangkeon laho mangulahonsa.
- Tu angka ianakhon na mamboan dirina tu Pandidion na Magodang dohot ma ibana marguru raphon angka parguru manghatindanghon haporseaon. Dohotanna ma nang sude Agenda Manghatindanghon Haporseaon sahat tu poin na rap nasida manghatindanghon haporseaonna. Alai dung i didihonon ma ibana tu bagasan goar ni Debata Ama, Anak dohot Tondi Porbadia, jala dung i jahahonon ma tu ibana Hata Sipaingot naung pinarade ni huria, jala lehonon ma tu ibana akta, i ma akta baptis dohot akta sidi sekaligus.
V. PARGURU MANGHATINDANGHON HAPORSEAON
- Dipasahat tu ruas ni huria naung mandohoti parguruon na ummotikna 100-120 hali parguruan, manang muatan ni 30 hali parguruan tu angka parguru na khusus (Juklak RPP HKBP).
- Ingkon pandita i sandiri do na paradehon turpuk manang ayat sipasahaton tu na malua i, marhite na martangiang mangido panogunoguon sian Tondi Porbadia tu ganup halak na naeng malua i.
- Tu angka natoras na tarsabat torus (“berhalangan tetap”), isara ni naung monding, hona ruhut parmahanion dohot paminsangon ni huria, dohot na so sahaporseaon, na so ruas ni hurianta natorasna, boi do dipauakilhon tu ruas ni huria.
- Molo adong ruas ni huria na hona RPP alai ndang malua dope, jaloon ma ibana dung manopoti sala, jala di tingki na manopoti i patupaon ma ulaon manghatindanghon haporseaon tu ibana di jolo ni sermon ni parhalado laho patuduhon na tutu situtu do ibana manghatindanghon haporseaonna di jolo ni Debata.
- Denggan do molo dipatupa Ulaon na Badia dung sidung manghatindanghon haporseaon tu angka naung malua i raphon natorasna.
VI. PABAGASHON (PERKAWINAN)
- Ingkon sipatupaon do konseling pranikah tu ganup calon pangoli dohot calon oroan; muatan ni 8 (ualu) hali konseling. Molo ndang tarpatupa singkop marhite ‘onsite’ alani luat manang inganan na mansai dao, na boi do patupaon deba konseling pranikah on marhite ‘online’.
- Na patumpolhon i do na manjahahon naskah partumpolon i, jahahononhon tu na naeng pangoli dohot na naeng oroan i.
- Prosesi didohoti pangoli dohot oroan raphon natoras dohot keluarga na dumonok ni pangoli dohot oroan i. Saboiboina sipasidingon do rumang ni prosesi na masilehonan sian suhut parboru na mangalehon boruna di bagasan prosesi tu pangoli manang suhut paranak. Ala anak dohot boru ni Debata sandiri do nasida rajuman di tonga ni huria i.
- Singkop ma holan pangoli dohot oroan i raphon keluarga na prosesi, so pola diuluhon parhalado manang parhobas.
- Na so jadi patupaon martungkar tintin di bagasan ibadah manang Agenda Pabagashon (sian bonana ro di ujungna). Molo ditahi keluarga laho pasahathon i dipatupa ma di duru ni i, isara di partumpolon manang andorang so mulai acara ibadah manang dung sidung sude rangkaian ibadah pabagashon i. Ala di na masilehonan tangan siamun i do hahotan ni padan parsaripeon i, huhut manjamothon unang adong ojahan na marasing sian i. Jala ndang pola sipamasaon nang sungkem di Agenda Pabagashon i. Ala tangkas do haroro nasida tu bagas joro i songon anak dohot boru ni Debata, na lobi sian tubu ni paranak dohot parboru, jala molo naeng dipatupa on denggan ma dung sidung ulaon Agenda Pabagashon i.
- Ndang sisagihononhon ulaon dohot angka sihatahonon ni malim na di Agenda Pabagashon i tu ruas ni huria, jala hot ma songon na tarsurat di Agenda i nang alus ni pangoli dohot oroan i.
- Molo adong ruas ni huria na hona RPP jala na so sanga dope dipabagas, di tingki ro nasida manopoti sala, ampehonon ni pandita i ma tanganna laho pasahathon pasupasu pabagashon i. Lehonon ma akta hot ripe tu nasida, jala tanggal panopotion nasida i ma rajuman ari hajajadi ni parsaripeonnasida. Alai molo ingkon dipahombar tu pencatatan sipil, manang tu akta kelahiran ni ianakhonna, lehonon ma surat hatorangan angkup ni akta i hombar tu na dihaporluhon nasida.
VII. ULAON NA BADIA
- Ulaon hapunjungan ni pandita do Ulaon na Badia, ndang dipasahat ulaon on tu tohonan na asing di duru ni tohonan pandita. Alani i, ndang ditolopi HKBP molo dipamasa sintua mansagihon roti dohot anggur i tu tongatonga ni ruas ni huria na mandohoti Ulaon na Badia i.
- Nunga ditolopi HKBP pamangkeon ni seloki laho mansagihon anggur tu ruas na mandohoti Ulaon na Badia i. Alai hot do ingkon pangkeon saoan (cawan) di langgatan uju mangarade Ulaon na Badia i.
- Mandompakhon tu langgatan do pandita i laho paboahon tona ni Tuhan Jesus padirihon Ulaon na Badia i, jala huhut ma dihandit roti i dung i anggur i.
- Roti sipangkeon di Ulaon na Badia, i ma roti na diponggoli sian sada manang pigapiga roti, songon i do nang anggur i na niusehon sian sada inganan na balga, unang ma naung sinagisagi hian.
- Saboiboina sipatupaon do Ulaon na Badia di tingki ari Hamamate manang ari Haheheon, ari Natal, songon i nang di ari Perjamuan Kudus Saportibi.
- Molo adong na marsahit pasang, na mangido sipanganon na badia i, lehonon do, tarlumobi molo na ringgas hian ibana marulaon na badia (Agenda HKBP 2021). Alai hombar tu lapatan ni Ulaon na Badia i, roti dohot anggur i pasahaton holan tu halak na di bagasan kondisi sadar. Jala huria do na paradehon sude na ringkot tu Ulaon na Badia i.
VIII. MANANOM NA MATE
- Sisada hadomuan do Agenda Pananomon ni na mate di huta dohot parbandaan. Na so jadi be suanon angka rumang ni acara laho mangholangholangi na 2 (dua) ulaon on. Molo naung dipatupa do agenda na di huta i nang sian luat sihadaoan, ingkon mamintor udut nama tu agenda di parbandaan.
- Molo naung ditutup hian pe batang ni na mate i (manang tanoman i) ala ni kondisi na tontu, hot do patupaon haduansa agenda na di huta dohot na di parbandaan i.
- Molo ala ni pangalaho na so tarpasiding (“kejadian na luar biasa”), gabe ndang tarpatupa agenda i di ari pananomon i, ingkon patupaon do Agenda Pananomon i sahatophatopna, so pola mamolus pigapiga ari. Jala ndang tarjalo hurianta pananomon secara virtual.
IX. AGENDA SINGKOLA MINGGU
- Sada do Agenda di huria i. Molo dipatupa pe paragendaon ni singkola minggu sisada hadomuan do i dohot paragendaon di parmingguon godang. Alani i, ingkon partohonan do na manguluhon paragendaon ni singkola minggu.
- Ingkon ende naung tinolopan ni Sinode Godang HKBP do sipangkeon saleleng masa paragendaon di singkola minggu. Molo ingkon dipamasa angka ende na sian duru ni HKBP, ingkon jumolo dipamanat pandita na mangula di huria i ma teologia ni ende i, ingkon na saurdot tu poda haporseaon ni HKBP do angka ende di ibadah ni HKBP.
- Turpuk jamita tu paragendaon ni singkola minggu i ma hombar tu na tarsurat di Almanak HKBP siganup minggu. Alai dungkon sidung sian i, diuduti ma tu pangajarion tu ganup horong manang kalas hombar tu umurna, alai pamusatan ni hata ni Debata (Katekhismus Kecil Martin Luther) ma siajarhonon disi, hombar tu poda paopathon tohonan hapanditaon.
X. NA MARDOMU TU MUSIK DOHOT ENDE DI HKBP
- HKBP marhite Sinode Godang do na manontuhon rumang ni angka ende sipangkeon di paragendaon ni HKBP. Ala di bagasan ende i do disurati HKBP haporseaonna.
- Molo dipamasa “song leader”, ndada laho patinda (mewakili) sude parminggu i nasida marende tu Debata. Hot do ingkon sisada parendeon sude parhobas ni ende dohot ruas ni parminggu i. Holan mangurupi ruas i do nasida laho marende, asa molo nunga denggan parendeon i, sumurut ma nasida sian sipagogo soara ni ende i.
- Angka na manghobasi musik, denggan ma dipeakhon nasida luhut hata ni ende i tu bagasan musik i secara harmonis.
XI. PARTANGIANGAN LINGKUNGAN/WIJK
- Turpuk epistel tu minggu na laho ro do sijamitahononhon di partangiangan lingkungan/wijk.
- Turpuk evangelium tu minggu na laho ro ma na gabe patujolo ni jamita di partangiangan lingkungan/wijk.
- Na boi do sipamasaon rumang ni evangelisasi di angka partangiangan i, ala masa do i nang di sejarah pardalanan ni huria i di angka tingki naung salpu.
XII. NA MARDOMU TU BAJU TOHONAN
- Ndang siulosan partohonan hatiha mamangke baju tohonanna.
- Molo adong dipamasa pengalungan bunga, selempang dohot lan angka na asing di pesta ni huria, holan sipangkeon uju prosesi do i, ndang sipangkeon laho marhobas manang manguluhon parmingguon.
- Sipangkeon do baju tohonan hatiha manguluhon parmingguon, ulaon sakramen, pabagashon, mananom na mate, dohot angka ulaon na asing na hombar tusi.
- Molo masa angka ibadah di duru ni gareja isara di sopo, jabu dohot lan angka na asing, na boi do pandita holan mamangke baju parhobas (collar). Alai hot ma uarnana i, unang ma lobi sian uarna na birong dohot na balau na holom (biru gelap).
XIII. TANGIANG PELEAN
- Nasa pelean na pinapungu ni huria di tingki partangiangan, partumpolon, pabagashon dohot angka ulaon na asing na hinobasan ni huria, rap ditangianghon di tingki parmingguon godang. Ala parmingguon i do ina ni nasa ibadah (parsombaonta) tu Debata, jala sian i do hita borhat bahen pelean na mangolu, na badia, na hinalomohon ni Debata (Rom 12:1), mandulo angka na so marama, so marina, dohot angka na mabalu di haporsuhonnasida, huhut mangaramoti diri maralohon portibi on, unang marlindang (Jakobus 1:27).-